MUQDISHO-AYAAMAHA-Wasiirrada Gaashaandhigga ee dalalka ku jira isbahaysiga NATO ayaa isbuucii lasoo dhaafay kulan ku yeeshay magaalada Brussels ee dalka Belgium. Waxaa halkaas go’aan looga gaadhay heerka la gaarsiin karo caawinaadda militeri ee Nato ay u fidiso Ukraine.
Caqabadda ugu wayn ee isbahaysiga Nato ku hor taalla dagaalka Ruushka iyo Ukraine waa sidii ay hub ku filan ku gaarsiin lahaayeen Ukraine oo ay taageersan yihiin – iyagoo aan si toos ah ugu biirin dagaalka ka dhanka ah Ruushka.
Inta uu socday dagaalka, dowladda Ukraine waxa ay si joogto ah Nato uga codsanaysay in ay ka caawiyaan dagaalka.
Waxyaabaha Nato ku riixi kara dagaalka
Su’aal ay dad badan iswaydiinayaan ayaa ah “Maxaa Nato ka hor taagan dagaalka?”
Jawaabta oo sahlan waa in ay ka cabsanayaan Dagaal wayn oo qarxa.
Hoggaamiyeyaasha dalalka Reer Galbeedku waxay ka cabsanayaan in Ruushka uu Ukraine u adeegsado hubka nuclear-ka ee ridada gaaban, ama in Dagaalka Ukraine uu noqdo mid aad u wayn oo ku faafa Yurub oo dhan.
Saddex arrimood ayaa sabab u noqon kara in Nato ay si toos ah ugu biirto dagaalka Ruushka iyo Ukraine.
1- In diyaarado dagaal la siiyo Ukraine
Ilaa hadda, in ka badan 30 waddan oo Reer Galbeed ah ayaa gargaar militeri siiyay Ukrainne.
Caawinaaddaas waxay ku kacday dhaqaale dhan 1 bilyan oo euro oo uu Midowga Yurub ku bixiyay Ukraine iyo 1.7 bilyan oo doolar oo uu Mareykanku bixiyay.
Hase yeeshee, lacagtaas ilaa hadda waxay ku kooban tahay hubka.
Hubka ugu badan ee militeriga Ukraine la siiyay waxaa ka mid ah gantaallada loo yaqaanno “Stinger” oo ah kuwo ay askartu xambaari karaan. Horay waxaa loogu adeegsaday in lagu soo rido diyaaradaha Ruushka markii uu socday dagaalkii Soviet-ka iyo Afghanistan.
2- In Ruushku uu adeegsado nuclear
Arrin kale oo soo dedejin karta in Nato ay dagaalka Ukraine ku biirto ayaa ah adeegsiga hubka nuclear-ka ee meelaha dhow lagu koobo, kaasoo afka qalaad lagu dhaho “tactical nuclear weapon (TNW)”
Markii uu dagaalku billowday, Madaxweynaha Ruushka, Vladimir Putin, ayaa sheegay in waddankiisu uu qani ku yahay hubka nuclear-ka, waxa uuna amar ku bixiyay in heegan la geliyo gantaallada nuclear-ka.
Mareykanku wax jawaab ah kama uusan bixinin arrintaas. Sirdoonka Mareykanka ayaa aaminsan in ilaa hadda uusan Ruushku uusan lasoo bixin gantaallada nuclear-ka ee dhulka hoostiisa ugu xaraysan.
Militeriga Ruushka waxaa u yaalla qorshe dhigaya in marka ugu horraysa la adeegsado gantaallada nuclear-ka ee riddada gaaban, meelaha dhowna lagu ekeeyo.
Balse Moscow waxay ka war qabtaa in isticmaalka nuclear-ka aad looga neceb yahay dhinaca Reer Galbeedka, lamana adeegsanin hubkan muddo 77 sano gudahood ah.
Nato ayaa walaac ka qabta in adeegsiga hubka nuclear-ka uu sababi doono khasaare wayn. Xitaa haddii uu khasaaruhu ku ekaado gudaha Ukraine iyo goobaha dagaalka, waxaa kordhaysa halista ku aaddan in uu qarxo dagaal wayn oo nuclear la isticmaalo oo dhex mara Reer Galbeedka iyo Ruushka.
Xildhibaan Tobias Ellwood, oo ah madaxa guddiga Difaaca ee Baarlamaanka UK ayaa sheegay in Nato looga baahan yahay inay qaadaan tallaabooyin dheeraad ah oo ay ku caawinayaan Ukraine halkii ay ka baqi lahaayeen weerar nuclear ah.
“Waan ka taxaddarnaa hubka aan doonayno inaan bixinno. Waa inuu fikirkeennu sidaas ka awood badnaado. Dadka reer Ukraine waxaan siinnaa oo kaliya wax ay ku noolaadaan, ma siinno wax ay dagaalka ugu guulaystaan,” ayuu yidhi Ellwood.
3- In dagaalku uu ku fido Yurub
Cabsi la qabay ilaa markii uu dagaalka billowday ayaa ah in uu ku fido qaybo kale oo ka mid ah Yurub. Ilaa hadda Yurub waxaa gaadhay dadka qaxootiga ah ee ka cararay dagaalka Ukraine.
Su’aal taagan oo cid walba iswaydiinayso ayaa ah “Sidee ayuu dagaalka Ukraine ugu fidi karaa Yurub guud ahaan, taasoo keeneysa in ay Nato ku biirto?”
Source: BBC
