Wararkii ugu dambeeyay doorashada Kenya iyo Raila Odinga oo qarka u saaran…

MUQDISHO-AYAAMAHA-William Ruto iyo Raila Odinga ayaa si weyn ugu loolamaya doorashadda madaxtinimada Kenya, sidda ay muujineyso natiijaddii ugu dambeysay ee horudhaca ah.

Goobaha codbixinta ee shalay loo dareemay ayaa waxaa codadkooda dhiibtey dadkii ugu tiradda yaraa tan iyo dib u soo celinta dimuqraadiyadda xisbiyada badan.

4-tii galabnimo, saacad uun ka hor inta aan la xirin inta badan goobaha cod bixinta, 12,065,803 codbixiye oo ka mid ah 22.1 milyan oo is-diiwaan-gelisay una dhiganta – 56.17 boqolkiiba – ayaa codeeyay.

Kenya ayaa sanadkii 2013-kii heshay tirada ugu badan ee codbixiyaasha — 86 boqolkiiba—xilli lagu guda jiray doorashooyinkii kala guurka ahaa oo ay hareeyeen siyaasadda caalamiga ah iyo harkii weynaa ee maxkamadda caalamiga ah ee dambiyada (ICC) ee ay wajahayeen madaxweyne Kenyatta iyo ku xigeenkiisa William Ruto.

12.3 milyan oo ka mid ah 14.38 milyan oo codbixiyeyaal ah ayaa u dareeray goobaha codbixinta 2013, iyadoo la filayay in iyadoo aanay jirin wax dhaqdhaqaaq ah oo la mid ah ICC doorashadii shalay, qulqulka codbixiyayaashu waxay calaf u noqon doonaan falanqaynta siyaasadda mustaqbalka dhow.

Sida ku cad dastuurka 2010, musharraxa madaxweynaha ayaa lagu dhawaaqaa inuu ku guuleystay wareegga koowaad haddii uu helo ugu yaraan 50 boqolkiiba iyo hal cod ee wadarta guud ee codadka, iyo ugu yaraan 25 boqolkiiba ugu yaraan 24 ka mid ah 47-da degmo.

Sannadkii 2017-kii markii madaxweyne Kenyatta uu doonayay in dib loo doorto, Kenya waxaa la diiwaan-geliyey 78 boqolkiiba codbixiyaasha, 70 boqolkiiba 2007 markii madaxweyne Mwai Kibaki uu doonayay in dib loo doorto, iyo 68 boqolkiiba iyo 70 boqolkiiba doorashooyinkii 1997 iyo 1992, siday u kala horreeyaan si lamid ah markii madaxweyne Daniel arap Moi uu doonayay in uu mar kale qabto xilka.

Aftidii 2010-kii, markii dadka Kenyaanka ah ay isa siiyeen dastuurka hadda jira, waxaa la diiwaan geliyay 72 boqolkiiba codbixiyayaasha. Tani waxay muujineysaa in hoos u dhac weyn uu jiro…